دانلود کتاب ذهن در بند

فرهنگ های پیش سرمایه داری، از عوامل موثر در ساختارهای اجتماعی کشورهایی است که به جهان سوم شهره اند.

روشنفکر چنین جامعه ای ویژگی های خود را دارد. انسانی است آرمانگرا با کوله باری از میراث فرهنگی نیاکان خود. انسانی که پا به پیش دارد، ولی هنوز از گذشته ی غیرلازم و اخلاقیات سنتی دل نکنده است. انسانی که رفتاری سنتی و مذهبی گونه را باخود به همراه دارد. شعارهای انسان جامعه ی مدرن را، با شک و تردید، نیک و قابل اجرا در کشور خودی می پندارد. از آزادی، برابری و عدالت اجتماعی می گوید، ولی هنوز راه رسیدن به آنها را نه حقوقی، بلکه “انقلابی” می خواهد.

به شورش و عصیان بیش از تعقل و تامل بها می دهد، حوصله ی کار بنیادی را ندارد، به احساس بیش از عقل پایبند است. شعار احساسی را بر شعور ترجیح می دهد. مطالباتش را نه بنیادی، بلکه آرمانی مطرح می کند. در حرف پایبند علم است ولی در عمل رفتاری پدرسالارانه دارد. با اینهمه از موتورهای محرکه ی جامعه است و شتاب بخش روند تاریخ.

جامعۀ استبداد زده نقد و نقادی را برنمی‌تابد. فرهنگ استبداد ورای هر نقدی یک توطئه می‌بیند. فرهنگ انتتقاد ستیز و انتقاد گریز از نقد خویش عاجز و مخالف آن است.

در جامعه‌ای که به فقر فرهنگی مبتلاست، اجرای دمکراسی، حقوق شهروندی و آزادی‌های فردی و اجتماعی تنها از طریق توسعه فرهنگی امکان پذیر است. توسعه فرهنگی نیز جز از طریق استقرار حاکمیت مردم امکان ندارد. در اندیشیدن به دگراندیش است که اندیشه دمکراتیک پا می‌گیرد و در آزادی دگراندیش است که دمکراسی معنا می‌یابد. حکومت بدون مخالف، نمی‌تواند حاکمیتی دمکراتیک باشد.

بحران اجتماعی حاصل از انقلاب ۵۷ ، بحران فکری را نیز با خود به همراه داشت. و اکنون سالهاست که جامعه ی بحران زده ی ما در کار غور و بررسی، شناخت و آگاهی ریشه های این بحران است. هرچند استبداد حاکم شرایط لازم را برگذشتن از آن دشوار کرده است.