قرآن کریم به شیوه رسم الخط عثمانی
عثمان طه خطاط مشهور سوریه ایست که در قرن حاضر زندگی می کند. نسخه قرآنی عثمان طه دارای امتیازاتی است. از جمله نظم، خط بسیار زیبا و آهنگین و رعایت اصول و جزئیات ظریف تجویدی است.
تاریخچه خط عثمانی چیست و این خط چه ویژگی هایی دارد
منظور از خط یا فونت مصحف عثمان، نوشته ای است که عثمان با نوشتن کلمات و حروف قرآن در آن موافقت کرده است. اصل بر این بود که خط باید کامل و بدون تغییر و دگرگونی باشد و با گویش واژه ها کاملاً منطبق باشد. پس از جمع آوری قرآن در عصر ابوبکر که توسط زید بن ثابت و با کمک برخی از صحابه انجام شد، مصحفی های مختلفی به قلم وی نوشته شد، اما با استناد به حدیث حروف هفتگانه و سهولتی که خداوند در قرائت قرآن قرار داده است سلایق مختلفی در خواندن قرآن پدید آمد. این اختلافات گاهی باعث تعارض می شد و بیم آن می رفت که اصالت قرآن زیر سوال برود، به ویژه که کشورهای دیگر مسلمان شده بودند و تا زمانی که نسخه واحدی نداشتند باید قرآن را فرا می گرفتند. ابن ابی داوود سجستانی میگوید: «در عراق مردمی بودند که از یکدیگر آیه میپرسیدند و چون آیه را میخواند میگفت: من این قرائت را تکذیب میکنم و این مساله چنان میان مردم رواج یافت که در قرآن اختلاف می کردند. به همین دلیل عثمان بن عفان به پیشنهاد برخی از صحابه تصمیم گرفت که کتاب ها را یکسان کند و این اثر مورد تأیید صحابه قرار گرفت
حتی در برخی از روایات آمده است که حضرت علی (علیه السلام) تأیید کرد و فرمود: عثمان برای مصحف کاری نکرد مگر آنچه که همه بر آن اتفاق نظر داشتیم. علامه حلی مصحف عثمان را همان مصحف مورد تایید امیرالمومنین معرفی می کند. و سید بن طاوس می گوید: «عثمان قرآن را در مصحف به رأی و عقیده امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب جمع کرد».
عثمان گروهی را برای این کار برگزید و نسخه ابوبکر را که نزد حفصه بود از او گرفت و در دست این گروه گذاشت و مقرر شد چند نسخه از این نسخه بنویسند و هر نسخه را به عنوان نسخه به دست آورند. کپی مادر و امام باید به منطقه کشورهای اسلامی ارسال شود. پس از این که او این کار را کرد، به دستور عثمان، تمام نسخه های مصحفه، به جز مصحف امام، سوزانده شد.
مشخصات خط عثمانی
از مهمترین مشخصات تشخیص این رسم الخط نداشتن نقطه ، اعراب ، تشدید و … است. فقدان نقطه و اعراب سبب شد یک آیه به قرائت های مختلفی خوانده شود. اگر نص قرآن با حفظ و قرائت قرآن به صورت متواتر ضبط نمیشد، امروزه قرائت صحیح بسیاری از کلمات قرآن امکانپذیر نبود.
چیزی که این رسم الخط عثمانی را با رسم الخط متداول متفاوت می کند، در قالب شش قاعده آمده است. شامل: حذف، زیادت، تبدیل ، اتصال، انفصال. نوشتن کلماتی با دو قرائت به یک شکل است.
تفاوت خط عثمانی و خط عثمان طه
دو اصطلاح و نام خط عثمانی و خط عثمان طه شباهت زیادی دارند. اما نکته مهم اینست که این دو خط کاملا از هم متفاوت و از نظر تاریخی نیز فاصله زیادی دارند. تفاوت هایی که از نظر رسم الخط می توان به وضوح مشاهده کرد، به آن پرداخته ایم.
خط عثمانی در قرآن مخالفان بسیاری داشت. این خط سبب تحریف و فهم و قرائت متفاوت از یک آیه می شد. تفاوتی که خط عثمان طه با آن خط بسیار قدیمی دارد در چند مورد است:
- نوشته های آن دوره در خط عثمانی، فاقد هرگونه نقطه و اعراب و علامت است. این ویژگی را می توان بطور کامل تشخیص داد.
- بسیاری از حروف به ویژه الف ها در عثمانی نوشته نشده اند. به این صورت کلماتی مثل “الرحمان، العالمین، مالک، صراط” به صورت ” الرحمن، علمین، ملک،صرط” نوشته می شد.
- برخی از حروف به شکل حروف دیگر نوشته می شد. مانند الف در کلمات “صلاه ، زکاه ، حیاه ” که به صورت واو نوشته شده “صلوه ، زکوه و حیوه” یا الف در کلمات “ادراک، ضحاها ، یعشاها” که به صورت یاء نوشته شده است “ادریک، ضحیها، یعشیها”
- بعضی از حروف به طور زاید بر تلفظ نوشته شده اند. مانند کلمات “یدعون، یتلو، مئه ، جیء ، لشیء ” که با یک حرف زاید به صورت “یدعون، یتلوا، مائه، جایء،لشایء ” نوشته شده است. یا واو در کلمات “اولی، اولوا، اولئک” که به طور زاید در تلفط نوشته شده است.
پس با گذشت زمان خوشنویسان زیادی شروع با کار کردند و قرآن را با خطوط متفاوتی نوشتند. امروزه برخی از خطوط در قرآن بسیار مشهور و محبوب شده اند. قران به خط عثمان طه یکی از محبوب ترین نسخه های قرآنی در کشورهای اسلامی است. در ایران نیز این نسخه از قرآن با ترجمه فارسی فراوان دیده می شود.
عثمان طه کیست
ابو مروان عثمان بن عبده بن حسین بن طه الحلبی، کاتب قرآن که در سال ۱۹۳۴ میلادی در ریف حلب در کشور سوریه متولد شد. عثمان طاها مدرک لیسانس شریعت اسلامی دارد و در زبان عربی، نقاشی و هنرهای اسلامی دوره هایی گذرانده است. وی نزد خطاطان سرشناسی شاگردی کرد. طاها برای اولین بار در سال ۱۹۷۰ میلادی قرآنی را به خط خودش برای وزارت اوقاف و شئونات اسلامی سوریه نوشت. قرآن دست خط وی به دلیل ویژگی های زیادی که دارد، در حال حاضر پر تیتراژترین قرآن موجود در جهان است.
نمونه آیات قرآن با رسم الخط عثمان طه
✅ نام کتاب : | قرآن عثمان طه |
✅ ژانر کتاب : | دینی |
✅ رسم الخط : | عثمان طه |
✅ تعداد صفحات: | 416 صفحه |