چرا باید کتاب ملت عشق را بخوانیم؟

آیا باید کتاب ملت عشق را بخوانیم؟

سلام به کاربران خوب سایت کتابها. در این مقاله در مجله ی کتابها، به معرفی کتاب ملت عشق و علت خواندن این کتاب ارزشمند می پردازیم.

موضوع کتاب ملت عشق

زندگی بر پایه ی عشق بنا شده است و از اینرو داستان های عاشقانه همواره مورد استقبال بی نظیری قرار می گیرند. اگر این عشق به معبود الهی که سر منشا هستی است گره بخورد منظومه ایی عاشقانه، عارفانه ایی می آفریند که مولانا به زیبایی در دیدار با شمس به نمایش گذاشته است. نویسنده در این کتاب به روایت دو داستان در کنار هم می پردازد.

ملت عشق اثر الیف شافاک رمانی عارفانه و عاشقانه است که جزء پرفروش ترین کتابها در ترکیه و ایران شناخته می شود. موضوع ملت عشق در مورد داستان آشنایی شمس تبریزی با مولانا در قرن هفتم هجری در قونیه و تحت تاثیر قرار گرفتن اللا ویراستاری است که ۱۴ قرن بعد ماجرای این دیدار عاشقانه، عارفانه زندگی او را دگرگون می کند.

کتاب ملت عشق داستان عاشقانه ایی را روایت می کند که بین دو شخصیت اصلی داستان یعنی کرم و شمس که در شهر کنیه زندگی می کنند اتفاق می افتد. این دو با وجود اختلافات فرهنگی و جغرافیایی که دارند به دنبال شناخت از عشق، فرهنگ و زبان همدیگر هستند.

این داستان را دو زن روایت می کنند به نام های شفیقه و نازنین که شناخت کاملی از شخصیت های کرم و شمس دارند. در این اثر خواننده با مفاهیمی چون عشق، انسانیت، فرهنگ، تغییرات جغرافیایی و تأثیری که بر روابط انسانی می گذارند آشنا می شود. همچنین درک و شناخت عمیقی از فرهنگ و تاریخ ترکیه به دست می آورد.

نویسنده در این رمان به زیبایی و بسیار ماهرانه دو روایت در دو مقطع زمانی مختلف را به تصویر می کشد بدون اینکه ذره ایی احساس خستگی و یکنواختی به مخاطب دست دهد. این کتاب به ۵ فصل اصلی تقسیم می شود در واقع ۵ عنصر اصلی طبیعت نام های این ۵ فصل است که عبارتند از:

1. خاک: عمق و آرامش
2. آب: تغییر و جریان یافتن
3. باد: رفتن و کوچ کردن
4. آتش: گرما و نابودی
5. خلأ: تأثیر عدم وجود

هر کدام از این فصول روایتگر جداگانه ایی دارند ولی به هم پیوسته اند و همین موضوع بر جذابیت داستان می افزاید.

خلاصه کتاب ملت عشق

روایت اول در مورد اللا روبنشتاین زنی چهل ساله و خانه دار است که دچار روزمرگی شده و از نظر عاطفی نیز رابطه ی او با همسرش سرد شده و با اینکه می داند همسرش خیانت کرده در این رابطه حرفی به او نمی زند. او در در ۲۰ سالگی به آشپزی روی آورد ولی از زندگی لذتی نمی برد و اکنون در سن ۴۰ سالگی در یک انتشاراتی مشغول به کار است. اللا ویراستاری کتاب کفر شیرین را بر عهده دارد که نویسنده ی آن عزیز زاهارا است که روایتگر آشنایی شمس و مولانا است.

داستان از آنجایی آغاز می شود که دختر اللا قصد ازدواج دارد و اللا با او مخالف است و می گوید عشقی وجود ندارد کارهایی مهمتر از این احساس زودگذر است که باید انجام دهد. ژانت دختر اللا در این دعوا حرفی به مادرش می زند که سرآغاز راه رسیدن اللا به عشق حقیقی است. ژانت به اللا می گوید “چون خودت عشق را تجربه نکرده ایی این حرف را می زنی” اللا به فکر فرو می رود و از خدا می خواهد اگر عشقی وجود دارد به او نشان دهد.

در این زمان اللا در حال خواندن داستان کتاب زاهارا است و قرار است که گزارشی تهیه کند. با خواندن داستان به عزیز زاهارا ایمیل می دهد تا بیشتر در مورد زندگیش بداند و همین ایمیل ها باعث می شود به او علاقمند شود و برای دیدن زاهارا عازم سفر شود.

اللا در این سفر با زاهارا روبرو می شود و رابطه ایی عاشقانه میان آنها شکل می گیرد و سرانجام با هم ازدواج می کنند هر چند عمر این عشق تنها یک سال دوام داشت. زیرا که عزیز زاهارا به علت بیماری فوت کرد. عزیز زاهارا وصیت کرده بود که او را در قونیه دفن کنند و اللا به وصیتش عمل کرد و بعد از آن به شهر خود بازگشت تا زندگی جدیدی را با قلبی سرشار از ۴۰ قانون شمس آغاز کند.

روایت دوم کتاب ملت عشق، دیدار شمس و مولانا را در قرن هفتم هجری به تصویر می کشد. مولانا از علمای شهر قونیه و سراسر عرفان و فلسفه بود و با وجود داشتن علوم در زمینه ی ریاضیات، فلسفه و کیمیا و پیروان زیادی که داشت و احترامی که برایش قائل بودند همیشه از نبود عشق در رنج بود.

شمس تبریزی صوفی و عارفی کامل بود که در آستانه ی ۴۰ سالگی قرار داشت و از شهود و الهاماتی برخوردار بود و از طریق کشف و شهود به الهامی پی برد که باید تمام علم و معرفتش را با فردی عالم در میان گذاشته و به او انتقال دهد از این جهت برای دیدن مولانا عازم سفر شد. شمس تبریزی با سفر به قونیه و دیدن مولانا یکی از زیباترین و عارفانه ترین دیدارها را رقم می زند دیداری که در آن شمس، ۴۰ قانون عشق خود را به مولانا بازگو می کند.

آیا داستان کتاب ملت عشق واقعی است؟

کتاب ملت عشق روایتگر دو داستان در عصرهای مختلف است. داستان اول که از تخیلات نویسنده با وام گرفتن از دیدار عارفانه ی شمس و مولانا نوشته شده است و داستان دوم که داستانی کاملا واقعی است و کتب بسیاری واقعی بودن آن را تایید کرده اند. از جمله می توان به تذکره ی مناقب العارفین نوشته ی شمس الدین احمد افلاکی، در جستجوی آینه به تصحیح محمد علی موحد، غزلیات شمس تبریز به تصحیح دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی اشاره کرد.

نکات منفی ملت عشق

نقدهایی به رمان ملت عشق وارد شده است که به بیان آن ها می پردازیم. از جمله نقدهایی که به این اثر وارد شده این است که، ملت عشق رمانی ترکیبی از دو داستان است که در مورد عشق و عرفان صحبت می کند ولی نه به آن صورت که صوفی گری را آنطور که باید به صورت تخصصی تفسیر کند بلکه بسیار عوام گرایانه اندیشه های تصوف را بیان کرده است.

داستان اللا با وجود جذابیت در عشق در روایت ضعیف است. از طرفی مقایسه ی عشق میان مولانا و شمس که علاقه ایی عارفانه و آسمانی است با عشقی زمینی میان زن و مرد درست به نظر نمی رسد.

همچنین نقد بسیاری که به این داستان وارد شده در مورد تناقض در رفتار و اندیشه های دینی است که به اعتقاد منتقدان با توجه به آموزه های دینی و مذهبی رفتار اللا که خانواده اش را برای عشق و زندگی با مردی دیگر رها می کند قابل توجیه نمی باشد و با اندیشه های عارفانه ی مولانا در تضاد است. نقد دیگری که به کتاب وارد شده است این است که از سوره ی نساء تفسیر اشتباهی بیان شده که توجیهی برای کنترل مرد بر زن است.

نکات مثبت ملت عشق

الیف شافاک نویسنده ی فمینیست و فعال حقوق زنان در ترکیه است که آثار زیبا و ارزشمندی نیز منتشر کرده است مانند کتاب غیر داستانی فکر نکن تنهایی. کتاب ملت عشق، نکات مثبت زیادی دارد و می توان در جواب انتقادها آن را بیان کرد.

از جمله اینکه نباید انتظار داشت که نویسنده در این کتاب به صورت کاملا تخصصی در مورد اندیشه های صوفیانه و عارفانه سخن بگوید همین که ماهرانه و حرفه ایی توانسته دو داستان معاصر و قدیمی را یکی با استفاده از تخیلات و یکی به صورت کاملا واقعی با هم ترکیب کرده و عشق را به زیبایی به تصویر بکشد نشان از قلم توانمند نویسنده است.

این رمان بسیار ساده نگارش شده و به دلیل اینکه ۴۰ قانون شمس در آن بیان شده راهنمای بسیار خوبی برای عاشقان به دانش در زمینه ی سیر و سلوک عارفانه است. نکته ی مثبت دیگری که این رمان را یکی از رمان های پرفروش کرده است این است که شافاک به نزدیک کردن تمام ادیان به هم پرداخته و مردم را به صلح و عشق ورزیدن که سرچشمه ی حیات است دعوت کرده است.

شافاک در این رمان به وضوح نشان داده است که یکی از خط قرمزهایش اخلاقیات است. آنجایی که اللا از خیانت همسرش آگاه می شود و تصمیم می گیرد که از او جدا شود و بعد از طلاق گرفتن با عزیز زاهارا ازدواج می کند ولی با اینحال ارتباطش را با فرزندانش حفظ می کند.

به طور کلی خواندن کتاب ملت عشق به خواننده می آموزد و کمک می کند تا به دنبال رشد و توسعه ی فردی خود باشد و در برابر مسائل فرهنگی، تاریخی و روابط انسانی بهترین عملکرد را داشته باشد.